Trafik Kazası Tazminatını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Meydana gelen trafik kazası sonucunda alınacak tazminat miktarını etkileyen birçok etken bulunmaktadır. Tazminatınız hesaplanırken tüm bu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Kusur Durumu

Kaza meydana geldikten sonra kaza yerine gelen bölge trafik memurları tarafından tutulan kaza tespit tutanağında belirtilen kusur durumu önem arz etmektedir.

Tutulan kaza tespit tutanağında yapılan ihlallere göre memurlar tarafından karayolları trafik kanununda ki hangi maddelerin ihlalinin gerçekleştiği tespit edilmekte buna göre araç sürücülerine kusur atfedilmektedir.Bu kusur durumu da alınacak tazminata etkileyen  en etkili unsurlardandır. Bununla birlikte kusurda dikkat edilmesi gereken en önemli husus tutulan kaza tespit tutanağında %100 kusur atfedilmemiş olması gerekmektedir.Fakat tutulan kaza tespit tutanağında  her 2 tarafa da kusur atfedildiğinde kazazede kendisine kusur atfedildiği için tazminata hak kazanamayacağını ve kendisinin de kusuru olduğunu  düşünse de karayolları trafik kanunu uyarınca hangi maddeden kusur verildiği önemli olmakla birlikte tam kusur verilmediği sürece tazminat hakkı kazanılmaktadır.

Örneğin taraflardan biri Karayolları Trafik Kanunu 57/1-b ‘’kavşaklarda geçiş hakkı’’ hükmünü ihlal ettiyse bu asli kusur hükmüdür. Bu asli kusur  yani %75 kusur oranı kaza tespit tutanağında açıkça gösterilmişse  diğer taraftan kaza tespit tutanağında karşı araç sürücüsüne  ise karayolları trafik kanunu 52/1-a ‘’kavşaklara yaklaşırken hızını azaltmamak’’ hükmünü ihlalden kusur atfedilmişse bu da tali kusur hükmü olduğu için her iki araç sürücüsünün kusuru olsa da  örnekte ki  asli kusurlu araç sürücüsünün 25 haklılık oranı olduğu için bu haklılık oranına göre tazminat alacaktır. Sonuç olarak kaza tespit tutanağında tam kusur atfedilmediği sürece tazminat hakkı doğacaktır.

Ancak tutulan kaza tespit tutanağı incelendiğinde ve bunun neticesinde bir eksiklik veya yanlışlık tespit edildiğinde kaza tespit tutanağına itiraz  Sulh Ceza Mahkemeleri’ne yapılmaktadır. Sonrasında Kaza tespit tutanağı mahkemeye bildirilip kaza tespit tutanağı itiraz formu ve dilekçesi tamamlanarak ve dava açılır. Dava açıldıktan sonra, olayın gerçekleştiği yerde keşif istenir. Kamera kayıtları toplanır ve görgü tanıkları var ise bilgi alınır.Yapılan bu itiraz neticesinde kusur oranında değişiklik olması halinde alınacak tazminat miktarında da değişiklik olacaktır.

Maluliyet Oranı

Meydana gelen kazalar sonucunda çeşitli yaralanmalar meydana gelmektedir. Bu yaralanmaların vücutta bıraktığı etkileri değişiklik gösterdiği gibi bunların iyileşme süreci de yaralanmaya göre değişmektedir bu nedenle görülen tedavi süreci sonucunda alınacak heyet raporu kaza tarihinden 1 yıl sonrasında alınmaktadır. Bu 1 yıllık süre sonunda trafik kazası sonrası heyet raporu alınacak hastanenin devlet hastanelerinden birisi olması ve tam teşekküllü olması gerekmektedir.

Yaş

Alınacak tazminat kişinin kaza tarihindeki yaşından itibaren hesaplama yönteminde kabul edilen yaş aralıklarına göre hesaplama yapılmaktadır.

TRH-2010 yaşam tablosundan önce kullanılan hesaplama yöntemi PMF (polpulation of mesculine et feminine) iken şu an tazminat hesaplamasının TRH -2010 tablosuna göre yapılması Yargıtay tarafından güncel verilere ve ülkemiz gerçeklerine daha uygun olacağı kabul edildiği için tazminat hesabında TRH-2010 yaşam tablosu kullanılmaktadır. Şöyle ki;  Tazminat sahiplerinin bakiye ömürleri daha önceki yıllarda Fransa’dan alınan 1931 tarihli “PMF” (population of mesculine et feminine) cetvellerine göre saptanmakta ise de; Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi’nin çalışmalarıyla “TRH 2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup, Sosyal Güvenlik Kurumu’nca da ilk peşin sermaye değerlerinin hesabında anılan tabloların uygulanmasına geçilmiştir. Gerçek zarar hesabı, özü itibariyle varsayımlara dayalı bir hesap olup, gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu durumda; diğer kurumlar ile Yargıtay Daireleri arasında tazminat hesabında birliğin sağlanması açısından ve yine bu tablonun ülkemize özgü ve güncel verileri içerdiği göz önüne alındığında, Dairemizce de tazminat hesaplamalarında TRH 2010 Tablosu’na göre bakiye ömür sürelerinin belirlenmesinin, güncel verilere ve ülkemiz gerçeklerine daha uygun olacağına karar verilmiştir.  Dolayısıyla hem hesaplama yöntemi hem de yaş alınacak tazminatı etkileyen diğer unsurlardır.

Cinsiyet

Çeşitli hesaplama yöntemleri olmakla birlikte çoğunlukla sigorta şirketlerinin kullandığı yöntem olan TR-H 2010 yaşam tablosunda belirtilen kaza tarihinden itibaren kadınlarda ve erkeklerde yaşama ihtimalinin olduğu muhtemel ömür süresine göre tazminat miktarı hesaplanmaktadır.

Maaş

Kişinin maaşına göre bu trafik kazası sonucunda çalışamaması ve çalışma gücünü kaybetmesi nedeniyle maaşına göre tazminat hesabı yapılmaktadır. Ancak bu kazada müvekkilin alacağı tazminatın maaşına göre talep edilebilmesi bunun maaş bordrolarıyla ispatlanması gerekmektedir. Ama bunda çalışmayanların veya öğrenci ya da ev hanımı olanların tazminat alamayacağı gibi bir anlamada çıkmaz. Şöyle ki net belli bir maaşı olmayan kişilerin alacağı tazminat miktarı asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

Trafik Kazası Tazminatı Çeşitleri Nelerdir?

Sürekli İş Görmezlik Tazminatı

Engel oranı Erişkinler için Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik Hükümlerine göre Ek 2 ‘de belirtilen Engel Oranı Cetveli uyarınca belirtilen orana Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Sürekli Kayıp Oranı Çalışma gücü ve meslekte kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği uyarınca belirtilen orana göre sürekli iş göremezlik tazminatı.

Geçici İş Görmezlik Tazminatı

Trafik kazası geçirdiği tarihten itibaren tıbbi iyileşme ve rehabilitasyon süresine göre geçici iş göremezlik tazminatı

BAKICI GİDERİ TAZMİNATI

Trafik kazası yaralanma tazminatı 3; Meydana gelen trafik kazası sonucu günlük yaşamını sürdürmek için belli süre ya da süresiz olarak başkasının bakımına ihtiyacı olan hak sahipleri maaş ödeyerek birini çalıştırmasalar dahi yakınlarının işi bırakmak zorunda kalıp çalışamayacağından, bu süreler için bakıcı tazminatı kapsamında ödeme yapılır.

TEDAVİ GİDERLERİ TAZMİNATI

Hak sahibinin fatura edemediği, (fizik tedavi, pansuman, hastane gidiş geliş yol masrafları gbi masrafların karşılandığı tazminat türüdür.Ayrıca tedavinizi devlet hastanesi yerine özel hastanede olduysanız burada yaptığınız giderler tarafınıza ödenecektir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Ölüm ile sonuçlanan trafik kazlarına bağlı olarak ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişilerin hak kazacağı destekten yoksun kalma tazminatı.

Yaralanan kişinin bizzat kendisi manevi tazminat talebinde bulunabilir. Yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarında yaralanan kişinin yakınları ise ancak ağır bedensel bir yaralanma veya uzuv kaybı söz konusu ise manevi tazminat isteyebilirler. Ölüm ile sonuçlanan trafik kazalarında ise ölenin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, kardeşler, nişanlı) ölüm neticesinde duydukları elem, acı ve ıstırap duyguları nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.

Manevi tazminat tarafların sosyal ve ekonomik durumu, olayın meydana gelişi, tarafların kusur oranları ve Borçlar Kanunu Madde  gereği hak ve nesafet kuralları dikkate alınarak belirlenmektedir.

Protez Bedeli

Protez kullanılmasına ihtiyaç duyulması halinde ve bunların kullanım sürecine belli aralıklarla değiştirilmesi gerektiğinde bu değişimle birlikte yapılan masrafların tazminat bedeli olarak talep edilmesidir.

“Davacı müvekkilinin meydana gelen trafik kazasında sağ bacağını kaybettiğini, periyodik aralıklarla değiştirilmesi gereken protez bacak kullanıldığını, protez bedelleri nedeniyle uğradığı zararın da tazmin edilmesi gerektiğini ileri sürerek tazminat talep etmiştir. Mahkemece, protezlerin değiştirilme sürelerinin iki yılda bir olması gerektiği protez giderinin davacının kusuru nazara alınarak hesaplanması gerektiği sonucuna varılarak değişen oranlarda reeskont faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesi isabetli bulunmuştur.” Yargıtay 11. HUKUK DAİRESİ T.02.10.2006 E.2005/8747 K.2006/9557

Sürekli Bakıcı Tazminatı

Meydana gelen yaralanmalı trafik kazası neticesinde sakat kalan kişinin bu yaralanma sonrası sürekli bakıcıya ihtiyaç duyması halinde sürekli bakıcı tazminatı hakkı doğmaktadır. Emsal kararda da ‘’sigorta şirketi kazada sakat kalan kişinin bakıcı giderlerini de karşılamak zorundadır.’’  denildi. Şöyle ki, ‘’Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle sürekli bakıcı gideri zararından oluşan maddi tazminat talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından  01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren ı gereği bakıcı giderinin sakatlık teminatı çerçevesinde kaldığı ve sakatlık teminatına ilişkin limitin tüketilmiş olduğu gerekçesiyle davalının sorumluluğunun kalmadığına hükmedilmiştir. Davaya konu edilen sürekli bakıcı gideri zararının poliçedeki tedavi giderleri teminatından karşılanması gerektiği dikkate alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”  Yargıtay 4. HUKUK DAİRESİ

Bu nedenle trafik kazası geçirip bu kazaya bağlı yaralanma yaşayan kişiler veya kazanın ölüm ile sonuçlanması halinde bu tazminat türlerinden tazminat hakkı elde edebilmektedir. Ancak her halde yukarıda sayılan tazminatlara hak kazanılacağı anlamına gelmemektedir. Örneğin; Tedavi sürecinde bakıcıya ihtiyaç duyulmaması, SGK kapsamı dışında bir gider olmaması veya kazanın ölüm ile sonuçlanmaması halinde bu tazminat kalemleri için başvuru yapılmayacak olup tazminat hakkı da elde edilemeyecektir. Dolayısıyla aşağıda açıklandığı üzere tazminat miktarını etkileyen birçok etken olduğu bu etkenler tazminat alınıp alınmayacağını da etkilemektedir.

manevi tazminat

Manevi tazminatın amacı, kazada yaralanan hak sahibi tarafın manevi değerlerindeki eksilmeyi karşılamaktır. Yani, duyulan elem ve ıstırabın her ne kadar maddi karşılığı olmasa da, kısmen ve imkan nispetinde maddi olarak  iadesini amaçlamaktadır.

OTOBÜS KAZASI – ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASI KAPSAMINDA TAZMİNAT

Karayolu ile şehirlerarası ve uluslar arası yolcu taşımacılığı yapanların zorunlu olarak yaptırmak zorunda olduğu sigorta türüdür.Taşıma sırasında araçta bulunan şoför, yardımcı ya da yolcuların uğradığı zararlar bu sigortadan karşılanır.Sadece araç içinde olan kazalar değil , mola sırasında olan kazalarda bu kapsamda değerlendirilir.Sigorta araç hareket ettiğinde başlar, yolculuk bittiğinde sona erer. Tazminat zorunlu trafik sigortasından ödenecek tazminattan bağımsız olarak ayrıca ödenmektedir.